نتیجه ناامیدکننده تلسکوپ جیمز وب: سیاره امیدوارکننده منظومه تراپیست ۱ فاقد هرگونه نشانه حیات است
اخترشناسان در پی یافتن نشانه‌های حیات در سیاره‌ای فراخورشیدی کوچک که به‌نظر می‌رسید امیدوارکننده است، با کاهش امید مواجه شده‌اند.
موجودات زنده، همان‌طور که ما آن‌ها را می‌شناسیم، به بهترین نحو در جوی مشابه با زمین رشد و نمو می‌کنند. با این حال، دانشمندانی که به کمک تلسکوپ فضایی جیمز وب به بررسی سیاره‌ای به نام «تراپیست-۱ دی» پرداخته بودند، نتوانستند هیچ نشانه‌ای از وجود جوی مشابه زمین در آن سیاره پیدا کنند.
سیاره‌های فراخورشیدی به دور ستارگانی غیر از خورشید ما می‌چرخند و سیاره مورد نظر، سومین مورد از هفت دنیایی است که به دور تراپیست-۱ در حال گردش هستند؛ ستاره‌ای که فاصله‌ای معادل ۴۰ سال نوری از ما در کهکشان راه شیری دارد. این ستاره از نوع «کوتوله سرخ» بوده و به دلیل تابش نور مایل به قرمز و اندازه کوچکش، به این نام مشهور است.
کشف منظومه سیاره‌ای تراپیست-۱ در تلاش‌ها برای شناسایی حیات در نقاط دیگر کهکشان، به عنوان رویدادی مهم تلقی می‌شود. محققان در سال ۲۰۱۷ اعلام کردند که هفت سیاره این ستاره احتمال بالایی برای داشتن شرایط مناسب جهت میزبانی از حیات دارند. اما در سال‌های بعد، اخترشناسان نتوانستند جوی مناسب برای زندگی را در دو سیاره نزدیک‌تر به ستاره شناسایی کنند و در حال حاضر به بررسی سیاره‌های دورتر پرداخته‌اند.
بیشتر بخوانید
ستاره تراپیست-۱ که نامش از تلسکوپ واقع در صحرای آتاکامای شیلی گرفته شده، کمی از سیاره مشتری بزرگ‌تر است. کوتوله‌های سرخ به عنوان رایج‌ترین نوع ستاره‌ها در کهکشان ما شناخته می‌شوند؛ اما بررسی این ستاره و سیاره‌های surrounding آن نسبت به سایر منظومه‌های سیاره‌ای، کمی آسان‌تر است، زیرا از یک سو نسبتاً به زمین نزدیک هستند و از سوی دیگر، این هفت سیاره در فضایی فشرده و دارای دوره‌های مداری کوتاه واقع شده‌اند.
این ویژگی‌ها باعث می‌شود که سیاره‌های منظومه تراپیست-۱ برای تکنیک «طیف‌سنجی گذری» گزینه‌های مناسبی باشند. در این روش، هنگامی که نور ستاره هنگام عبور از جو سیاره به تلسکوپ جیمز وب می‌رسد، دانشمندان با بررسی طول موج‌های جذب شده، ترکیب شیمیایی جو را تحلیل می‌کنند.
کارولین پیولت-غرایب، پژوهشگر پسادکترا در دانشگاه شیکاگو و نویسنده اصلی این مطالعه، به نقل از نیویورک‌تایمز اظهار می‌دارد که سیاره سنگی سوم از ستاره تراپیست-۱ به نظر امیدوارکننده آمده است. اما نوری که از این سیاره به تلسکوپ جیمز وب رسید، هیچ نشانه‌ای از عبور از میان مولکول‌های جوی ضروری برای حیات بر روی زمین، نظیر آب و دی‌اکسید کربن، نداشت.
مطالعه‌ی تراپیست-۱ و سیاره‌های آن از بسیاری از منظومه‌های دیگر، کمی راحت‌تر است.
پیولت-غرایب بیان می‌کند که پژوهش او و همکارانش وجود یک جو در سیاره‌ی سوم را کاملاً رد نمی‌کند، اما نشان می‌دهد که کوتوله‌های سرخ سرد، یا حداقل این سیاره خاص، احتمالاً به لحاظ پشتیبانی از حیات بسیار ناپایدار هستند. او ادامه می‌دهد: «شاید این یافته‌ها به این معنا باشد که شناسایی جو در چنین سیاره‌های سنگی سخت‌تر از آن چیزی است که ما تصور می‌کردیم.»
احتمال دارد اخترشناسان ناچار شوند تمرکز خود را بر روی سیاره‌هایی که به دور ستاره‌های پرنورتر، مانند خورشید ما، می‌چرخند، معطوف کنند. جیکوب بین، اخترشناس دانشگاه شیکاگو که نقشی در این مطالعه نداشته، بیان می‌کند که سیاره‌های در حال گردش به دور ستارگان مشابه خورشید به سختی قابل رؤیت هستند و ممکن است به تلسکوپی دیگر نیازمند باشند. او می‌گوید: «ما هنوز این پرسش اساسی را در میان داریم: آیا حیات می‌تواند در مکان دیگری پدید آید؟»
پیولت-غرایب با این عقیده هم‌نظر است که شاید سیاره‌های دیگر احتمال بیشتری برای وجود حیات نسبت به تراپیست-۱ دی داشته باشند؛ اما او هنوز تصمیم به کنار گذاشتن این سیاره را ندارد. او افزوده است: «روش‌های مختلفی برای تعیین وجود جو در سیاره‌ها وجود دارد و طیف‌سنجی گذری تنها یکی از این روش‌هاست.»
به گفته‌ی بین، منظومه تراپیست-۱ «آزمایشگاهی بی‌نظیر برای مطالعه‌ی سیاره‌های سنگی در پیرامون دیگر ستاره‌ها» است. او پی‌نوشت می‌کند که تحقیقات تا کنون، با وجود نتایج عمدتاً منفی حاصل شده، اطلاعات جالبی به همراه داشته است. «گاهی اوقات در جستجو ناامید می‌شویم. اما اگر جستجو نمی‌کردیم، هرگز چیزی نمی‌دانستیم و دانستن همواره بهتر از ندانستن است.»
این مطالعه روز چهارشنبه در نشریه The Astrophysical Journal منتشر شد.
