پلاریمتر چیست و کاربردهای آن کدامند؟

پلاریمتر دستگاهی است که برای اندازه گیری زاویه چرخش نور قطبی‌شده پس از عبور از یک ماده فعال نوری (اپتیکال اکتیو) استفاده می‌شود. این زاویه چرخش، فعالیت نوری ماده را نشان می‌دهد.

وقتی نور پلاریزه (قطبی‌شده) شده از بین ماده فعال نوری گذر می‌کند یک زاویه در جهت حرکت آن به وجود می‌آید. پلاریمتر این کمیت را برای مواد مختلف تعیین می‌کند. این اندازه که بدست می‌آید زاویه چرخش نام دارد و توسط پلاریمتر اندازه گیری می‌شود.

در گذشته پلاریمتر به صورت دستی کار می‌کرد یعنی در این پلاریمتر‌ها عنصر پلاریزه کننده توسط یک اپراتور چرخانده می‌شدند. اما امروزه پلاریمتر‌های نیمه خودکار در بازار وجود دارند که با آشکار سازی بصری کار می‌کنند. در این پلاریمتر‌ها از دکمه ای فشاری برای چرخاندن آنالیزور و از صفحات نمایش دیجیتال برای نشان دادن نتایج استفاده می‌کنند.

جهت اطلاعات بیشتر در رابطه با انواع موادشیمیایی، کاربردهای مواد شیمیایی و… به وبسایت رسمی شرکت پارس فراسو مراجعه فرمایید.
نحوه کار پلاریمتر چگونه است؟

پلاریمتر از منبع نور پلاریزه، سلول نمونه، ردیاب و تحلیل کننده تشکیل شده است. این ابزار زاویه چرخش را با عبور نور قطبی شده از طریق ماده فعال نوری می‌سنجد و برای اندازه گیری چرخش نوری یک دیود ساطع کننده نور پرتویی از نور معمولی تولید می‌کند. این وسیله تعداد ایزومر‌های نوری در نمونه را نشان می‌دهد. ایزومرهای نوری نوعی از ایزومرهای فضایی هستند که با وجود فرمول مولکولی یکسان، در آرایش فضایی اتم‌ها با یکدیگر تفاوت دارند. این تفاوت به دلیل وجود کربن کایرال در ساختار مولکول است. کربن کایرال، کربنی است که به چهار گروه متفاوت متصل باشد.
کاربردهای پلاریمتر چیست؟

از روش‌های اصلی کنترل کیفیت در صنایع دارویی شیمیایی، آرایشی، غذایی و آشامیدنی استفاده از پلاریمتر است. این دستگاه مواد فعال نوری را در نمونه‌ها تشخیص می‌دهد. با تعیین میزان چرخش زاویه نور تابیده شده به نمونه مواد فعال نوری موجود در آن بررسی و تحلیل می‌شوند. از کاربرد‌های مهم پلاریمتر می‌توان به اندازه گیری میزان قند در آب یا نمونه اشاره کرد.

یکی از کاربردهای پلاریمتر در صنعت مواد شیمیایی و مهندسی شیمی است. در مهندسی شیمی از این دستگاه برای تعیین غلظت محلول‌ها و خلوص مواد استفاده می‌شود. از سوی دیگر از کاربرد‌های دیگر پلاریمتر در علم شیمی شناسایی ساختار مولکولی است. این دو قابلیت باعث می‌شود تا از پلاریمتر در کنترل کیفیت مواد شیمیایی به طور گسترده استفاده شود.

از دیگر کاربرد‌های پلاریمتر می‌توان به کاربرد آن در صنایع غذایی اشاره کرد. میزان قند موجود در یک محلول غذایی با این وسیله به خوبی قابل اندازه گیری است. همچنین می‌توان کیفیت شکر و شربت شکر را با استفاده از این دستگاه به خوبی تشخیص داد. از دیگر فواید استفاده از پلاریمتر تشخیص تقلبی بودن مواد غذایی است.

کشاورزی حیطه دیگری است که در آن از پلاریمتر استفاده می‌شود. اندازه گیری میزان ساکارز در چغندر قند از نمونه کاربرد‌های پلاریمتر در کشاورزی است. کاربرد دیگری که این دستگاه در کشاورزی دارد تعیین کیفیت خاک است. با استفاده از این دستگاه همچنین می‌توان بیماری‌های گیاهان را به خوبی تشخیص داد.
سخن پایانی

پلاریمتر دستگاهی به نسبت پیچیده است که برای کاربرد‌های متنوعی استفاده می‌شود. این دستگاه با استفاده از زاویه چرخش نور قطبی شده پس از عبور از نمونه فعال نوری کمیت‌های مختلفی را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد. و می‌توان از طریق آن غلظت مواد خاصی در محلول نمونه را تعیین کرد. در این مقاله درباره پلاریمتر، کاربرد‌ها و نحوه عملکرد آن صحبت کردیم.